سوءتدبیر وزارت صمت در استفاده از مجوز سران قوا برای واردات کالاهای ضروری
وزارت صمت اخیرا با ارسال نامه‌های متعدد به گمرک، اجازه ترخیص درصدی کالاهای زیادی را صادر کرده است که با ایجاد فشار تقاضا به بازار ارز غیر رسمی، باعث گرانی دلار می‌شود.
به گزارش خبرگزاری فارس؛ بررسی اطلاعات نامه‌های ارسالی به گمرک نشان می‌دهد طی روزهای اخیر تعداد کالاهایی که مشمول ترخیص درصدی کالا می‌شوند افزایش پیدا کرده است به طوری که فقط در 10 روز اخیر بیش از 60 کد تعرفه به آمارهای قبلی اضافه شده است.
مصوبه ترخیص درصدی کالا یا همان مصوبه 10-90 مصوبه‌ای بود که شورای عالی سران آن را برای تسهیل واردات کالاهای واسطه‌ای تصویب کرد که به واردکنندگان اجازه می‌داد تا 90 درصد کالای وارداتی خود را بدون اعلام منشا ارز ترخیص کنند و 10 درصد باقی‌مانده را بعد از تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی ترخیص کنند.
پایان این مصوبه که در سال 1401 تصویب شده بود آبان ماه سال گذشته بود اما بار دیگر تا پایان فروردین ماه امسال تمدید شد. حالا چهار ماه از مدت زمان تمدید شده گذشته اما همچنان کد تعرفه‌های جدیدی برای استفاده از این مصوبه اضافه می‌شود.
در برخی از این نامه‌ها زمان اتمام استفاده از این مصوبه پایان آبان ماه سال جاری نوشته شده است. به عنوان مثال در نامه‌ای که سازمان توسعه تجارت به گمرک برای اضافه شدن دو کد تعرفه مربوط به «روان‌نویس» و «ماژیک» ارسال کرده، این زمان پایان آبان ماه ذکر شده اما در برخی دیگر از همین نامه‌ها زمان ترخیص درصدی کالای گفته شده تا «اعتبار مصوبه مرجع ذی‌صلاح برای ترخیص درصدی» ذکر شده است.
پیش از این تمدید ترخیص درصدی کالا باعث شد تا با فشار به بازار غیر رسمی ارز، نرخ ارز جهش پیدا کند؛ چنان‌که عبدالناصر همتی؛ وزیر اسبق اقتصاد، فشار تقاضای تمدید این مصوبه در اسفندماه سال گذشته را بیش از پنج میلیارد دلار عنوان کرده بود.
دلیل این موضوع در رجوع واردکنندگان به بازار غیررسمی برای نماندن در صف تخصیص و دور زدن سهمیه ارزی بانک مرکزی است. واردکنندگان برای دور زدن بانک مرکزی ارز خود را از بازار غیررسمی خریداری می‌کنند و با افزایش تقاضا قیمت را در این بازار بالا می‌برند و بعد برای تخصیص ارز به این بانک فشار وارد می‌کنند.
رهاسازی واردات به جای اولویت ضرورت‌ها
در شرایط فعلی که وضعیت ارزی مناسب نیست هر صنفی تلاش می‌کند با نامه‌نگاری با وزارت صمت از این مصوبه استفاده کند. اضافه شدن پشت سر هم کد تعرفه‌های جدید نیز نشان می‌دهد که وزارت صمت بدون توجه به اولویت‌ها و فشار به منابع ارزی در حال استفاده گسترده از مصوبه سران قواست؛ چنان‌که دیده می‌شود برای کالاهای غیر اولویت‌داری همچون توتون و تنباکو هم مجوز ترخیص درصدی را صادر کرده است.
گفتنی است، اگر اقدام وزارت صمت به دلیل شرایط حساس کشور، صورت گرفته، ضرورت دارد که دولت و وزارت صمت، از مجوز دادن به کالاهای غیرضروری خودداری کنند. همچنین بانک مرکزی هم باید تبعات ناشی از افزایش تقاضا برای ارز را مهار کند. این امر نیازمند فرماندهی اقتصادی در کشور است اما الان فرمانده اقتصادی کشور، معلوم نیست.